Samsun Halk Oyunları

SAMSUN YÖRESİ HALK OYUNLARI

1924 Yılında Mübadele antlaşması sonucunda ilimize yerleşen mübadillerin yöremiz oyunlarına çok geniş ve büyük etkisi bulunmaktadır. Her düğünde her asker uğurlamada da bu açıkça görünmektedir.1924 senesinde 10.000 olan Samsun ilimizin nüfusu Mübadillerin yerleştirilmeleri ile aynı yıl 48.000 civarına gelmiştir. Bu demek oluyor ki ilimizde 80 senedir yerleşik bir mübadil kültürü bulunmakta ve bu da Halk Oyunlarımıza yansımaktadır. Ancak yöremiz oyunları içinde mübadil oyunlarına yer verilmemekte ama Samsun Mübadil Oyunları adı altında bu oyunlar toplanmaktadır. Burada da bir oyunun o yöreye ait olması için halka ait olması, müziğinin anonim olması ve zaman içinde yaygın olması tezine mübadil oyunlarının tamamen uyması ve yöre oyunlarının dışında bırakılması da bir çelişki yaratmaktadır. Bunun sebebi de yerli oyunlarımızın karakteristik özellikleriyle mübadil oyunlarının arasında büyük farklılıklar olması yatmaktadır.

Yöremiz oyunlarına etki eden başka göçlerde bulunmaktadır. Bu göçlerden en önemlilerini sıralayacak olursak;

·  1863–1866 yılında Kafkasya’dan zorunlu göçe tabi tutulan Türk kökenli Gürcüler ile Müslüman Çerkezler samsun Merkez İlçe, Dere köy, Kurupelit, Çarşamba, Kavak ve Terme’ye yerleşmişlerdir.

·  1917 öncesi, 1. Dünya Savaşı sırasında Rus istilası sonrası göç edip gelen Rize, Artvin ve Trabzonlular ağırlıklı olarak Samsun Merkez ilçe ile Terme ve Çarşamba’ya yerleşmişlerdir.

·  1950–1951 Bulgaristan’dan gelen göçler.

Samsun Coğrafi konumu nedeni ile yıllar boyunca Batı Karadeniz’i, Doğu Karadeniz’e ve Karadeniz Bölgesini de İç Anadolu Bölgesine bağlayan bir geçiş bölgesi konumunda yer almıştır. Bu sebeple komşu illerin çoğundan etkilenmiş, özellikle iç bölgelerde yakın yerleşim alanlarının, ortak kültürel değerlere sahip olduğuna rastlanmaktadır. Bu da yöresel oyunlarımızın bugünkü yapısını almakta çok ciddi rol oynamıştır.

İlimizde oynanmakta olan oyunları sıralayacak olursak;

Samsun Yöresi Halk Oyunları:

Üç Ayak (Ağır Halay)

Sağır perde

Çarşamba Karşılaması

Alafranga(Topal Karga)

Makinalı

Kabaceviz

Sarıkız

Oduncular

Sarhoş Barı

Gürcü Horonu

Kasap

Samsun Yöresi Mübadil Oyunları:

Zigoş

Kabadayı

Demirağa

Zirto

Telgrafın Telleri

Debreli Hasan

Eski Kasap

Karşılama

Üçleme